Excursie de Wieden/Weerribben 25-26 mei 2024
Tekst Ingrid Donga en Ria Hogerwaard. Foto’s Ingrid Donga, tenzij anders vermeld.
Eindelijk brak de langverwachte datum aan. Een weekend naar De Wieden met zeventien vogelliefhebbers. Al lang van tevoren was de gehele organisatie in kannen en kruiken. Er was veel geregeld, maar ieder zocht zelf zijn of haar eigen overnachtingsplek. De één ging met de caravan, de ander boekte een B&B, waar weer anderen een huisje deelden. Alle deelnemers waren vrijdag afgereisd om zo zaterdagochtend om zes uur in te schepen op een sloep van Natuurmonumenten in Sint Jansklooster.
Op vrijdagochtend begon de dag al vroeg voor Hidde, Jeroen en Ingrid. Op weg naar Vollenhove, waar zij zouden overnachten in “De Scheve Deur”, hadden zij het voornemen om eerst langs natuurgebied Horsterwold in Flevoland te rijden waar een bolwerk van Wielewalen zou zitten. De lucht werd steeds grijzer, maar het bleef zo goed als droog. Een mooi stukje natuur met een mooie Tuurtoren. Er was veel te zien en te horen waaronder de Spotvogel en Wielewaal. Op onze vervolgroute naar de Krekelzanger kregen we een heuse plensbui op ons autodak. Dat was geen goed voorteken voor die middag. Echter toen we ter plaatse kwamen brak onverwacht de zon door en konden we op zoek naar de Krekelzanger. Op een klein perceeltje, tussen een spoorlijn en een asielzoekerscentrum in, vonden we de vogel. Hoe is het mogelijk dat de meeste zeldzaamheden het keer op keer voor elkaar krijgen om op zulke stukjes neer te strijken. Je kunt met recht over (ver)dwaal(de) gasten spreken…
Na deze waarneming werd het zaak toch ons onderkomen op te zoeken. Wat bleek, de naam “de Scheve Deur” suggereerde precies wat je zou verwachten. Niet alleen de deur, maar het hele huis was schots en scheef. Heel charmant en in stijl aangekleed. We zouden echter niet veel tijd in het huisje doorbrengen…Diezelfde avond gingen we voor het eten langs bij de Grote Karekiet. We hoorden hem eerder dan dat we hem zagen. Wat een leuke zang, “kare-kare kieeet…” roept hij steeds zijn eigen naam. Nou ja hij is natuurlijk vernoemd naar zijn zang, maar dat doet geen afbreuk aan de zeer leuke waarneming.
Op zaterdagochtend ging de wekker al vroeg af. Om 5.45 uur verzamelden we bij Natuurmonumenten in Sint Jansklooster om uit te varen om 6.00 uur. Net bij de afvaart werden we gedoopt met een flinke plens water uit de hemel; de bui hield bijna de helft van de tocht aan. Er waren echter mooie momenten. Nog maar net vertrokken, kwamen we langs broedende Zwarte Sterns.
En doordat we vroeg op pad gingen, lieten verschillende zangers goed van zich horen. Rietzanger, Kleine Karekiet, Snorren…, enkele Purperreigers lieten zich zien. Ook een aantal Reeën stonden dicht aan de waterlijn.
Zo voeren we door smalle wateren op weg naar de inmiddels buiten werking zijnde eendenkooi, waar we uitleg kregen hoe het eraan toe ging in de tijd dat de eenden nog gevangen werden.
Eendenkooien werden vroeger gebruikt om eenden te vangen voor consumptie. Met tamme eenden en een kooikershondje werden de wilde eenden naar de kooi gelokt en daar gevangen in de vangpijp. De gezegdes “een vreemde eend in de bijt”, “achter de schermen kijken”, “het hoekje omgaan” en “de pijp uitgaan””, verwijzen nog naar het karakteristieke, eeuwenoude ambacht van de kooiker. Ook bij de eendenkooi lieten Wielewalen zich horen. Talrijk aanwezig waren ook de muggen.
De boot voer tussen hoog begroeide oevers door en op de terugweg kwamen we door Dwarsgracht waar we plat moesten gaan liggen om onder de heel lage bruggetjes door te kunnen. Ooievaars zaten met hun jongen op hun nesten. Grauwe Vliegenvangers lieten zich zien en een enkele Boompieper liet van zich horen.
Op de Beulakerwijde, de grootste plas in NW Overijsel, vlogen tientallen Aalscholvers voor de sloep op, waar ze aan het foerageren waren. Carla en Joep hadden op hun beurt weer voor een heerlijke versnapering gezorgd voor de opvarenden.
Eenmaal terug bij de aanlegsteiger kregen we een warm welkom door een aantal medereizigers die het boottochtje aan zich voorbij hadden laten gaan.
Na de leuke bovenstaande intro van Ingrid, mag ik (Ria) het verslag vervolgen. Wij, Jan en ik, waren al woensdag de 22e mei aangekomen op camping Heetveld in Sint Jansklooster. Donderdag besloten we al meteen om de omgeving wat te verkennen als voorproefje en gingen we op de fiets richting vogelhut “De Auken”, die op het programma stond voor het daarop komende weekend. Er bleek inderdaad, maar voor 3 auto’s parkeergelegenheid bij het begin van het pad naar de uitkijktoren. Wij troffen een nog lege vogelhut, wat ons de gelegenheid gaf om goed rond te kijken. Heel veel nesten met Aalscholvers, Grote Zilverreigers, Lepelaars, Koereigers en Purperreigers. Even later voegde zich een vogelaar bij ons, die vertelde dat hij daar ook een otter had gezien. Dat geluk hadden wij niet. In de loop van de middag arriveerden ook Ton en Margot. Met hen zijn we vrijdag weer door de Wieden en Weerribben gefietst. Zaterdag stond dus de boottocht op het programma zoals Ingrid boven al heeft omschreven. Wij hadden ons om diverse redenen hiervoor afgemeld en toen we al vroeg wakker werden van het harde getik van regen op de caravan, hebben we het dekbed nog maar eens extra over ons heengetrokken en nog een uurtje in bed doorgebracht. Om half 10 vertrokken we naar het bezoekerscentrum de Wieden, waar Ineke en Walter al aanwezig waren en ook Ton en Margot zich bij ons voegden.
We zagen rond 10 uur de boot met de dappere deelnemers aankomen. Gezamenlijk zijn we daarna het 1 km vlonderpad opgelopen, dwars door het ruisende riet. De Wieden in het klein: een landschap met meren, waterkolkjes, rietlanden, sloten en moerasbossen. Daar werden we verrast met uitzicht op een zingende Snor en langs scherende Zwarte Sternen. Zwarte Sternen broeden het liefst op krabbenscheer. Je vindt deze plantensoort in ondiepe en voedselrijke moerassen en gebieden met veel sloten.
Inmiddels was het rond het middaguur en besloten we te vragen of we al iets eerder konden lunchen in de Theeschenkerij ter plaatse, omdat we anders weer helemaal terug zouden moeten. Ingrid had gevraagd of ieder voor zich kon bestellen, maar ze deelden ons mee dat ze al een lunch aan het voorbereiden waren voor allemaal. Dat werd absoluut geen teleurstelling, zelden zo’n heerlijke lunch gehad. We kregen een soepje, verschillende dikke boterhammen met allerlei heerlijkheden belegd, een omelettaart en suikerbrood met crème frêche en aardbeien erop.
Tevreden gingen we daarna op weg naar de Vogelhut De Auken. Op het pad naar de hut, troffen we onder een omgevallen boom, een nestje aan van de Winterkoning. We waren niet de enige bezoekers helaas en konden dan ook niet allemaal tegelijk de hut bemannen. Het is een hut die mooi uitzicht geeft op de verschillende broedkolonies van de eerdergenoemde reigersoorten en Aalscholvers. Een Bruine Kiekendief vloog over.
Na de vogelhut besloten we naar de Kadoelerbrug te rijden om daar langs het Zwarte Water te wandelen op zoek naar de Grote Karekiet. We hoorden de zang en zagen ze vliegen. Op het vogeleiland aldaar broeden de Zeearenden. Daarna gingen we allemaal naar onze logeeradressen om tegen 18.00 uur weer te verzamelen bij het Wapen van Utrecht in Sint Jansklooster. Hier kon je eten volgens de “all you can eat” formule. Je kon kiezen uit wel 60 gerechtjes. Ik geloof niet dat iemand ze allemaal heeft uitgeprobeerd.
Zondag 26 mei, verzamelden we ons weer bij het bezoekerscentrum om richting Giethoorn te gaan naar Vosjacht en vandaar naar de Wiedenkiektoren in de Beulakerpolder in te lopen. Daar aangekomen parkeerden we de auto’s langs het water en liepen richting het bruggetje dat toegang gaf tot het park in de Beulakerpolder. Helaas bleek de brug kapot te zijn en konden we er niet over. Een vriendelijke bewoonster vertelde dat het park daar regelmatig bezocht werd door hangjongeren, die de brug vernielden en de stichting heeft momenteel niet de middelen om de schade te repareren en de Gemeente geeft niet thuis. Ze wees ons via welke route we toch het park in konden om bij de Vogelhut De Wiedenkiek te komen. De Wiedenkiek is hetzelfde type uitkijkplatform als De Auken. Via een wenteltrap naar boven om in de ronde toren te komen. Er staat veel krabbenscheer in de sloot, maar de Zwarte Stern verkiest een sloot verderop.
Als we terugwandelen naar waar de auto’s geparkeerd staan, vertelt een bewoner, dat hij ’s nachts voortdurende het Porseleinhoen hoort. We lopen die richting uit, maar niets gehoord of gezien. Wel een Gekraagde Roodstaart.
De magen beginnen te rammelen en we vertrekken om de lunch te gaan gebruiken in de “Eetkamer van Giethoorn”. De zon schijnt en we kunnen de lunch heerlijk buiten op het terras gebruiken. Na de lunch rijden we naar de Meenthebrug, waar we naar de Meenthekijkhut willen, in de hoop daar een IJsvogel of Wielewaal te treffen. Kennelijk betrof het die zondag “de dag van de kapotte bruggen”, want ook hier kunnen we niet bij. De loopbrug ernaartoe was afgesloten en bestond alleen nog uit een paar losse planken. Wat we overal vooral veel gezien hebben waren Ooievaars. Ook hier zat een Ooievaar met 3 jongen op een paal. De bewoner vertelde dat ze besloten een boom half om te zagen in de hoop dat een Ooievaar zijn nest erop zou bouwen. Nog dezelfde avond cirkelden er twee Ooievaars boven hun tuin en de volgende dag werd een aanvang gemaakt met de bouw van het nest. Het stond er nu 3 jaar en elk jaar succesvol.
Daarna ging ieder zijns weegs. Een deel van de groep is nog doorgegaan naar De Klosse aan de Gasthuisdijk. Aldaar troffen we veenweiden aan met plasdras situaties. Er werd veel gezien en gehoord waaronder vlak onder de uitkijktoren een luidruchtige Waterral.
Enkele leden hadden wat extra dagen bijgeboekt in het mooie gebied. Wij (Jan en Ria) trokken dinsdag weer door, op weg naar een camping in Noord-Holland gelegen bij een prachtig duinreservaat.
Dankzij alle positief ingestelde deelnemers werd het een geslaagd weekend, ondanks het regenachtige begin van de zaterdag!
Met speciale dank aan:
Jeroen van Kruiningen die alle waarnemingen tijdens het weekend heeft ingevoerd
en
Sjaan Hopmans, Hidde Bult en Ingrid Donga voor de organisatie van dit weekend…
Deelnemers aan het weekend
Jacques Ariaansz, Ton en Margot Bakker, Hidde Bult, Ingrid Donga, Walter en Ineke van Dongen, Jan en Ria Hogerwaard, Jeroen van Kruiningen, Roland en Eline Koper, Elly Larif, Joep en Carla Rooijmans, René en Corine Spoel.
Aangetroffen vogels en zoogdieren per locatie:
Vr 22 mei 2024: Zeewolde: Roodborst, Zanglijster, Tjiftjaf, Winterkoning, Zwartkop, Houtduif, Boomkruiper, Grote Bonte Specht, Merel, Koolmees, Zwarte Kraai, Vink, Meerkoet, Grasmus, Fitis, Groenling, Knobbelzwaan, Dodaars met pullen, Krakeend, Putter, Grauwe Gans, Wilde Eend, Fuut, Grote Zilverreiger, Kuifeend, Gaai, Koekoek, Witte Kwikstaart, Cetti’s Zanger, Lepelaar, Pimpelmees, Staartmees, Kokmeeuw, Spreeuw, Wielewaal, Spotvogel, Nachtegaal, Blauwe Reiger, Tuinfluiter, Buizerd, Heggenmus, Boomvalk, Ree, Konikpaard, Schotse hooglander.
Vr 24 mei 2024: Hoogeveen: Tjiftjaf, Pimpelmees, Boomkruiper, Zwarte Kraai, Gierzwaluw, Merel, Wilde Eend, Roek, Winterkoning, Grote Bonte Specht, Gaai, Krekelzanger, Koekoek, Huiszwaluw, Waterhoen, Boerenzwaluw, Zwartkop, Kauw, Rietgors, Gierzwaluw, Scholekster, Ekster, Groene Specht.
Vr 24 mei 2024: Kraggenbrug/ Kadoeler Meer: Ooievaar, Huiszwaluw, Boomkruiper, Aalscholver, Blauwe Reiger, Wilde Eend, Winterkoning, Tjiftjaf, Holenduif, Zwartkop, Zwarte Kraai, Huismus, Putter, Krakeend, Kievit, Kokmeeuw, Boerenzwaluw, Kleine Karekiet, Gierzwaluw, Cetti’s Zanger, Bosrietzanger, Knobbelzwaan, Bergeend, Fuut, Kuifeend, Visdief, Koekoek, Rietgors, Grote Karekiet, Vink, Grauwe Gans, Meerkoet, Merel (voorgaande locaties aangedaan op weg naar De Wieden door Hidde, Jeroen en Ingrid).
Za 25 mei 2024: Vollenhove/ De Wieden/ Bezoekerscentrum de Wieden/ tijdens boottocht: Merel, Koolmees, Ooievaar, Nijlgans, Vink, Koekoek, Tjiftjaf, Winterkoning, Kleine Karekiet, Bosrietzanger, Rietgors, Zwarte Stern, Fuut, Snor, Rietzanger, Kievit, Graspieper, Zwartkop, Sprinkhaanzanger, Grasmus, Fitis, Tuinfluiter, Boompieper, Watersnip, Witte Kwikstaart, Grote Canadese Gans, Knobbelzwaan, Roodborsttapuit, Snor, Buizerd, Purperreiger, Grote Zilverreiger, Visdief, Cetti’s Zanger, Groenling, Kneu, Huiszwaluw, Bruine Kiekendief, Wilde Eend, Wielewaal, Pimpelmees, Grote Bonte Specht, Gierzwaluw, Grauwe Vliegenvanger, Appelvink, Roodborst, Gekraagde Roodstaart, Boomkruiper, IJsvogel, Zanglijster, Nachtegaal, Blauwe Reiger, Spotvogel, Boerenzwaluw, Huismus, Spreeuw, Gaai, Aalscholver, Kauw, Koereiger, Kleine Mantelmeeuw, Brandgans, Ekster, Boomvalk, Waterhoen.
Za 25 mei 2024: De Auken: Koekoek, Fitis, Rietgors, Tjiftjaf, Sprinkhaanzanger, Nachtegaal, Smient, Koereiger, Cetti’s Zanger, Grote Zilverreiger, IJsvogel, Kuifeend, Krakeend, Bosrietzanger, Boomvalk, Purperreiger, Blauwe Reiger, Lepelaar, Fuut, Meerkoet, Buizerd, Kleine Mantelmeeuw, Wilde Eend.
Za 25 mei 2024: Kraggenbrug/ Zwarte Meer: Wilde Eend, Buizerd, Kleine Karekiet, Gierzwaluw, Groenling, Cetti’s Zanger, Witte Kwikstaart Blauwe Reiger, Purperreiger, Grasmus, Huismus, Bergeend, Grote Karekiet, Kievit, Krakeend, Holenduif, Zilvermeeuw, Tafeleend, Roerdomp, Visdief, Fuut, Grauwe Gans, Boerenzwaluw, Blauwborst, Roodborsttapuit, Grauwe Vliegenvanger, Spreeuw.
Zo 26 mei 2024: Bezoekerscentrum De Wieden: Grauwe Vliegenvanger, Groenling, Merel, Koekoek, Vink, Boeren Zwaluw, Spreeuw, Witte Kwikstaart, Zwartkop, Heggenmus, Huismus, Scholekster.
Zo 26 mei 2024: Wiedenkiektoren, Beulakerpolder: Tjiftjaf, Grasmus, Braamsluiper, Rietgors, Kokmeeuw, Bruine Kiekendief, Groenling, Roodborst, Putter, Wilde Eend, Zwarte Kraai, Tureluur, Aalscholver, Merel, Kievit, Spotvogel, Kleine Karekiet, Koekoek, Visdief, Rietzanger, Blauwborst, Witte Kwikstaart, Kuifeend, Knobbelzwaan, Grauwe Gans, Kuifeend, Spreeuw, Ekster, Waterhoen, Waterhoen, Boeren Zwaluw, Snor, Boomkruiper, Grote Zilverreiger, Zanglijster, Fitis, Zwarte Stern, Aalscholver, Vink, Bosrietzanger, Winterkoning, Wespendief, Snor, Cetti’s Zanger, Torenvalk, Krakeend, Blauwe Reiger, Lepelaar, Houtduif, Nachtegaal, Huismus, Roodborsttapuit.
Zo 26 mei 2026: Dwarsgracht: Visdief, Vink, Spreeuw, Zanglijster, Winterkoning, Boompieper, Merel, Gekraagde Roodstaart, Huismus, Wilde Eend, Spotvogel, Sperwer, Witte Kwikstaart, Aalscholver, Wilde Eend, Fitis, Braamsluiper, Koolmees, Grauwe Vliegenvanger, Grote Bonte Specht, Huiszwaluw.
Zo 26 mei 2026: Giethoorn/ Weerribben – Kanaal Steenwijk- Wetering Oost: Roek, Ooievaar, Tuinfluiter, Witte Kwikstaart, Buizerd, Zeearend, Raaf, Zwarte Roodstaart, Waterral, Boomvalk, Purperreiger, Zwarte Kraai, Zomertaling, Slobeend, Kleine Mantelmeeuw, Roerdomp, Baardman, Turkse Tortel, Kneu, Zomertortel, Bruine Kiekendief, Lepelaar.
Zo 26 mei 2026: Zeewolde/ Wolderwijd: Blonde Ruiter, Kleine Plevier, Blauwborst, Pontische Meeuw, Oeverloper, Torenvalk (op terugweg naar huis aangedaan door Hidde, Jeroen en Ingrid).
