Merelsterfte zichtbaar in MUS?
Op 27 juli meldde BN/DeStem dat Merels het loodje leggen door een muggensteek. ‘Daardoor is de kans om de komende tijd een dode merel in de tuin aan te treffen groot, want het door steekmuggen overgedragen Usutu-virus heeft weer de kop opgestoken. Het Vogelrevalidatiecentrum in Zundert meldt de afgelopen tijd veel Merels binnen te hebben gekregen die het virus onder de leden hadden.’ Ook Sovon Vogelonderzoek Nederland meldde onlangs meer meldingen van dode merels. ‘Na de eerste uitbraak in 2016 werd begin april opnieuw het Usutu-virus vastgesteld in Nederland. Dit ging gepaard met een lichte toename van het aantal door burgers gemelde dode Merels. Eind juni (week 26) nam het aantal meldingen van dode Merels duidelijk toe. Ook werd vaker dan begin van het jaar aangegeven dat meerdere dode merels binnen een kort tijdsbestek werden gevonden.’
Lucie en ik vonden tot nu toe geen dode Merels, maar we zagen eind juli vreemd genoeg geen enkele Merel meer in onze tuin. Het is mogelijk dat die zich meer schuil hielden vanwege de rui, maar tot 2015 waren ze eind juli vaak nog druk voer aan het slepen voor een zoveelste broedsel. Zou er vanaf eind juni 2017 verhoogde Merelsterfte zijn opgetreden in Putte? Als dat het geval zou zijn, dan is het misschien zichtbaar in de tellingen voor het Meetnet Urbane Soorten (MUS). Daarbij worden op 12 vaste punten in wijken, begraafplaatsen en industrieterreinen in postcode gebied 4645 gedurende vijf min alle vogels geturfd. Dit Sovonproject is bedoeld om populatieveranderingen van stadsvogels als Gierzwaluw, Spreeuw en Huismus te monitoren. De eerste twee tellingen zijn in april en mei rond zonsopgang. De derde ronde is op een avond tussen 15 juni en 15 juli. Lucie en ik kiezen een zondagavond zo dicht mogelijk bij 10 juli. De laatste twee jaren waren dat 11-7-2016 en 9-juli-2017. Als er vanaf eind juni meer Merelsterfte zou zijn opgetreden in Putte, dan zouden die laatste julitellingen lager moeten uitvallen dan in voorgaande jaren. Ook zou er mogelijk een daling moeten zijn ten opzichte van de aantallen in april en mei.
| Tabel 1. Aantal Merels bij MUS tellingen in Putte. | |||
| Jaar | Gemiddelde
ronde 1 en 2 |
Ronde 3
juli |
verschil |
| 2008 | 33 | 33 | 0 |
| 2009 | 28 | 26 | -2 |
| 2010 | 26,5 | 15 | -11,5 |
| 2011 | 28 | 26 | -2 |
| 2012 | 29 | 17 | -12 |
| 2013 | 29,5 | 37 | 7,5 |
| 2014 | 30,5 | 36 | 5,5 |
| 2015 | 21,5 | 21 | -0,5 |
| 2016 | 27 | 15 | -12 |
| 2017 | 33,5 | 17 | -16,5 |
Merels scoorden in juli 2016 en 2017 opvallend laag (tabel 1). Maar, in 2010 en 2012 werden ook al eens heel weinig Merels genoteerd. In de jaren dat juli laag uitviel, is er steeds een sterke afname ten opzichte van het voorjaar. Die daling was in 2017 zelfs sterker dan ooit tevoren. Dus de mereltellingen in juli 2017 en 2016 kunnen wijzen op een uitbraak van het Usutu-virus in Putte. Echter, een toevallige samenloop van omstandigheden is zeker niet uit te sluiten op grond van deze kleine steekproef. Misschien dat analyse van de landelijke MUS resultaten bij de derde ronde verschillen laat zien tussen regio’s met en zonder uitbraak Usutu-virus of tussen tellingen voor en na 30 juni.
Gisteren hipte er trouwens voor eerst weer een Merel over het gazon, misschien was het de voorbije weken te droog. Hieronder de links naar BN/DeStem en de Sovon site:
http://www.bndestem.nl/brabant/merels-leggen-loodje-door-muggensteek~ab4fa3dd/
https://www.sovon.nl/nl/actueel/nieuws/verhoogd-aantal-meldingen-dode-merels
Hidde Bult, 3 augustus 2017