Nachtzwaluwspeurtocht 2017: halverwege de rit al meer dan 100!

Hierbij een berichtje over de tweede ambitieuze onderzoeksvraag die de VWG dit jaar probeert te beantwoorden: hoeveel Nachtzwaluwen snorren er op de Brabantse Wal? Net als de Zwarte Specht is de Nachtzwaluw (NZ) één van de vijf soorten waarvoor de Brabantse Wal als Natura2000 gebied is aangewezen.

Op woensdagavond 14 juni is er eerst door Ton een instructie-excursie georganiseerd in de Borghvlietse Duinen. Jan, Ria, Klaas, Louis, Sjaan, Lucie en Hidde gingen mee de Duinen in. We troffen daar een viertal Geitenmelkers aan en daarnaast bedelende Ransuilen. Die laatste waren een extra bonus, ze zijn vele malen zeldzamer dan Nachtwaluwen. Volgens het uilenteam van onze VWG is dit een muizenrijk jaar en daarvan profiteert o.a. de Ransuil. Ook bij de Kraaienberg in de Kriekelare duinen is het klagende gepiep van een toom jongen steeds hoorbaar.

Volgens de Sovon criteria begint de geldige periode voor de Nachtzwaluw op 15 mei en duurt tot 10 augustus. Binnen die geldige periode is één waarneming voldoende om een broedterritorium aan te nemen. Het lastige bij het inventariseren van de Nachtzwaluw is echter dat ze vaak maar heel  even zingen na zonsondergang. Daardoor moet je vaak op stap om ze allemaal te pakken kunnen krijgen. En, daarna kom je pas heel laat weer thuis. We zijn nu ongeveer halverwege de onderzoeksperiode. Klaas, Jan, Robert, Sjaan, Ton, Walter en ondergetekende hebben al flink wat avonden in het schemer rond gestruind.

Ongelooflijk, maar we hebben tot nu toe al meer dan 100 territoria opgespoord! Dat we zo snel een overzicht hebben, komt doordat iedereen zijn waarnemingen snel via Avimap op de Sovonsite invoert. In de tabel onder aan dit bericht vinden jullie details over de tussenstand en prognoses voor het aantal dat we er nog bij kunnen sprokkelen.

Hieronder eerst een selectie uit e-mails van de nachtbrakers. Daaruit blijkt dat het in de schemering soms erg lastig is om vast te stellen of je nu met één of twee territoria te doen hebt. En dat ze lang niet iedere avond zin hebben om te gaan zingen, zodat je vaak op pad moet om ze allemaal een keertje aan te treffen.

Jan: ´Gisteravond hebben Klaas Koopman en ik de geschikte gebieden op Zoomland geïnventariseerd op de aanwezigheid van Nachtzwaluwen. Op het heideveld nabij Goeree hadden we geen succes. Vorig jaar had Klaas hier nog wel een snorrende man gevonden. Wel hoorde we een Havik roepen en vlogen er veel verschillende soorten vleermuizen.

Hierna zijn we naar de zogenaamde zandafgraving gegaan en hadden vrijwel meteen een snorrende man boven onze hoofden vliegen. Het was een territoriale man die ook nog een staaltje “vleugelklappen” liet horen. Ook hier vlogen veel verschillende soorten vleermuizen.´

Jan: ´Gisteren hebben Sjaan en ik een deel van de plot De Kooiheide onderzocht op de aanwezigheid van Nachtzwaluwen. Van de harde wind hadden we weinig last in het gebied. In het grotere open gebied links van de Bergsebaan vonden we een snorrende man die al gauw gezelschap kreeg van een vrouwtje. In het open veld nabij het eind van de landingsbaan en de Moerkantsebaan hoorden we twee mannen snorren. Even dachten we dat we een derde konden optekenen omdat we deze hoorden snorren aan de overzijde van de landingsbaan. We waren echter van mening dat de vogel zich verplaatst omdat we op de vorige zangpost niet meer hoorden. Al met al gingen we weer met ´n tevreden gevoel huiswaarts.´

Ton: ´Gisterenavond rondje gemaakt door noordelijk deel Wouwse Plantage. Tijdens mijn Zwarte Spechtenrondjes had ik daar een paar voor Nachtzwaluw kansrijke kapvlaktes gezien. En jawel, ik kon weer zes territoria toevoegen aan het totaal. Oostelijk en zuidelijk deel hebben ook veelbelovende plekken, maar dat zal in een paar nieuwe rondes moeten. Hopelijk volgen er nog geschikte avonden.

Denk overigens niet te snel dat een snorrende NZ zich wel zal hebben verplaatst naar een zangpost iets verderop. Het overkwam me gisteren: ik stond onder ´n snorrende man, die vervolgens zweeg, uit de boom vloog en uit zicht verdween. Minuutje later hoorde ik er één aan de overkant van de kaalslag, ca. 100 meter verderop. Verplaatsing naar andere zangpost lag voor de hand. Hoe fijn was het om even later twee elkaar achtervolgende vogels met witte vlekken in vleugel en staart boven mijn hoofd te zien! Ik heb ze niet 1 keer tegelijk horen snorren! Elders vond ik een broedend vrouwtje met de gebruikelijke twee eieren.´

Hieronder de aantallen die tot en met gisteravond gemeld zijn.

Hidde Bult, 27 juni 2017