Teus Slagboom: rapport vogeltrek
Voor u/jullie ligt het rapport “Vogeltrek langs de Schelde & de Westerschelde nabij de Belgisch Nederlandse grens”. Met het gezamenlijke trektelresultaat van 3 nabij elkaar gelegen trektelposten in de periode 2010 tot en met 2018. Hiervan zijn 2 trektelposten overigens pas in de laatste jaren van die periode actief geworden. De tellingen laten voor 179 soorten zien hoe in de nazomer en in de herfst trekvogels, via de flyway over en langs de Brabantse Wal en het Grenspark Kalmthoutse Heide, hun weg vervolgen richting Grensdelta en Schelde en nog verder.
Niet alleen het land, dus vooral vanuit het noordoosten, maar ook de zee, vanuit het westen, bleek een leverancier van soorten te zijn. Want soorten, die alleen daar thuis horen, kwamen er ook soms langs. Zij het met een lage frequentie en in lage aantallen.
Er kunnen twee conclusies worden getrokken:
- Binnen het totaal van Nederland en België zijn de trektelposten, die de gegevens leverden, qua aantallen per uur niet de grootste. Wel laten 102 soorten vaak aantallen zien, die op dat moment tot de hogere regionen van de aantalsdagrecords van België of Nederland hoorden. Waarbij vermoed wordt, dat als dit frequenter plaats vond, er wellicht een relatie met het gebied is. Denk bijvoorbeeld aan gestuwde trek. Een vermoeden waarover het laatste woord nog niet is gesproken en om gegevens over nog meer jaren vraagt.
- Ook laat het rapport zien dat bij soorten de status van voorkomen anders kan zijn als een vogel door of over het gebied van A naar B gaat dan voor vogels aan de grond. Het gaat hierbij om de kans dat je een soort tegen komt en niet om de populatiegrootte van de soort en in hoeverre deze bedreigd wordt. Hoewel daarin toch een verband zou moeten zijn. Hierbij is voor de laatste 5 jaar gekeken hoe vaak de trektelposten, al dan niet gezamenlijk, worden aangedaan. Werden in 5 jaar ieder jaar alle trektelposten zo veel mogelijk aangedaan dan is dat dus gunstig en worden de trekwaarnemingen als algemeen beschouwd. Is dit maar in 1 jaar, dan is dat veel minder gunstig en zeldzaam. Nieuwsgierig wordt gewacht naar de mogelijkheid om nieuwe teljaren toe te kunnen toevoegen en of er dan verschuivingen in de status plaats vinden.
De cijfers vanuit vele uren met waarnemingen zijn handmatig berekend. Met een digitale big data-benadering zou de informatie verfijnd kunnen worden. Denk aan het verkrijgen van een meer nauwgezet lokaal overzicht, bekeken vanuit meer variabelen. Zoals de exacte datumgrenzen in combinatie met het exacte aantal uren dat geteld is. Daarvan zijn, nog handmatig, al enkele voorbeelden gegeven.
Suggesties over een vervolg zijn van harte welkom.
Met vriendelijke groet,
Teus Slagboom.
6 januari 2021